Czyny nieuczciwej konkurencji podlegające odpOWIEDZILNOŚCI karnej.
Ustawa stypizowała 3 występki:
1. NARUSZENIE TAJEMNICY WBREW OBOWIĄZKOWI lub UJAWNIENIE TAJEMNICY UZYSKANEJ BEZPRAWNIE
Art. 23. 1. Kto, wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi w stosunku do przedsiębiorcy, ujawnia innej osobie lub wykorzystuje we własnej działalności gospodarczej informację stanowiącą tajemnicę przedsiębiorstwa, jeżeli wyrządza to poważną szkodę przedsiębiorcy,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
2. Tej samej karze podlega, kto, uzyskawszy bezprawnie informację stanowiącą tajemnicę przedsiębiorstwa, ujawnia ją innej osobie lub wykorzystuje we własnej działalności gospodarczej.
2. NAŚLADOWANIE GOTOWEGO PRODUKTU
Art. 24. Kto, za pomocą technicznych środków reprodukcji, kopiuje zewnętrzną postać produktu lub tak skopiowany wprowadza do obrotu, stwarzając tym możliwość wprowadzenia klientów w błąd co do tożsamości producenta lub produktu, czym wyrządza poważną szkodę przedsiębiorcy,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
3. ORGANIZOWANIE LUB KIEROWANIE SYSTEMEM SPRZEDAŻY LAWINOWEJ
Art. 24a. Kto organizuje system sprzedaży lawinowej lub takim systemem kieruje, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
/tytułem wyjaśnienia – sprzedaż lawinowa to system, w którym proponuje się nabywanie towarów lub usług poprzez składanie nabywcom obietnicy uzyskania korzyści materialnych w zamian za nakłonienie innych osób do dokonania takich samych transakcji/
Występki, których mowa w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, zagrożone są następującymi sankcjami:
- pozbawienie wolności do 2 lat
- pozbawienie wolności od 3 mcy do lat 5
- pozbawienie wolności od 6 mcy do lat 8
- ograniczeniem wolności do lat 2
- grzywną.
Wykroczenia przeciwko uczciwej konkurencji stypizowane w ustawie:
1. WPROWADZAJĄCE W BŁĄD OZNACZENIE TOWARÓW LUB USŁUG
Art. 25. 1. Kto, oznaczając lub wbrew obowiązkowi nie oznaczając towarów albo usług, wprowadza klientów w błąd co do pochodzenia, ilości, jakości, składników, sposobu wykonania, przydatności, możliwości zastosowania, naprawy, konserwacji lub innych istotnych cech towarów lub usług albo nie informuje o ryzyku, jakie wiąże się z korzystaniem z nich, i naraża w ten sposób klientów na szkodę, podlega karze aresztu albo grzywny.
2. Tej samej karze podlega, kto dopuszcza się czynu nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy, lub sprzedaży, o której mowa w art. 17a.
2. POMAWIANIE W CELU SZKODZENIA PRZEDSIĘBIORCY lub W CELU PRZYSPORZENIA KORZYŚCI SOBIE LUB OS. TRZECIM
Art. 26. 1. Kto rozpowszechnia nieprawdziwe lub wprowadzające w błąd wiadomości o przedsiębiorstwie, w szczególności o osobach kierujących przedsiębiorstwem, wytwarzanych towarach, świadczonych usługach lub stosowanych cenach albo o sytuacji gospodarczej lub prawnej przedsiębiorstwa, w celu szkodzenia przedsiębiorcy,
podlega karze aresztu albo grzywny.
2. Tej samej karze podlega, kto, w celu przysporzenia korzyści majątkowej lub osobistej sobie, swojemu przedsiębiorstwu lub osobom trzecim, rozpowszechnia nieprawdziwe lub wprowadzające w błąd wiadomości o swoim przedsiębiorstwie lub przedsiębiorcy, w szczególności o osobach kierujących przedsiębiorstwem, wytwarzanych towarach, świadczonych usługach lub stosowanych cenach albo o sytuacji gospodarczej lub prawnej przedsiębiorcy lub przedsiębiorstwa.
Wykroczenia, o których mowa w ustawie, zagrożone są karą aresztu (od 5 do 30 dni) albo grzywny (od 20 do 5.000 zł).
SPOSÓB ŚCIGANIA
Art. 27 ustawy przewiduje, że ściganie przewidzianych w niniejszej ustawie przestępstw na wniosek pokrzywdzonego, a wykroczeń - na żądanie pokrzywdzonego.
Jak wynika z powyższego, postępowanie w sprawach o ww. przestępstwa jest wszczynane (inicjowane) na wniosek pokrzywdzonego, tj. jest osoby fizycznej lub prawnej, której dobra prawne zostały bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwa.
Od chwili złożenia wniosku pokrzywdzony nie ma wpływu na jego bieg; wniosek nie może być cofnięty.
Także ściganie wykroczeń następuje na żądanie osoby pokrzywdzonej, tj. tej, której dobro prawne zostało bezpośrednio lub pośrednio naruszone przez wykroczenie.
Wyjątkiem od zasady ścigania na wniosek pokrzywdzonego bądź na żądanie pokrzywdzonego jest możliwość przewidziana w art. 27 ust. 2. Otóż krajowa lub regionalna organizacja, której celem statutowym jest ochrona interesów przedsiębiorców oraz może wystąpić w wnioskiem o ściganie wykroczenia, o którym mowa w art. 25 (wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług).
Naruszenie zasad uczciwej konkurencji wywołuje przede wszystkim skutki rynkowe, pozbawiając bądź ograniczając możliwości gospodarczego działania dotkniętego deliktem przedsiębiorcy. Stąd, zasadniczej ochrony szukać należy w regułach odpowiedzialności cywilnej. Tylko posiłkowo ustawodawca penalizuje czyny nieuczciwej konkurencji.
O odpowiedzialności karnej traktuje Rozdział 4 ustawy. Trzy spośród czynów uregulowanych w tym rozdziale stanowią przestępstwa w postaci występków, a dwa – wykroczenia. Nadto zaznaczenia wymaga fakt, iż na gruncie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji czynów tych dopuścić się można jedynie z winy umyślnej.
Celem przypomnienia – zarzut umyślności obejmuje (zgodnie z art. 9 § 1 kk) zarówno zamiar bezpośredni, tj. sytuację, gdy sprawca chce czyn popełnić, jak i zamiar ewentualny, tj. gdy przewiduje możliwość popełnienia czynu zabronionego i na to się godzi. Na takich warunkach odpowiada również sprawca czynu zabronionego przepisami ww. ustawy. Mają tu też zastosowanie znane prawu karnemu okoliczności powodujące wyłączenie winy (nieletniość, niepoczytalność, błąd) oraz tzw. kontratypy (stan wyższej konieczności, obrona konieczna, dozwolone ryzyko, zgoda pokrzywdzonego). Należy również pamiętać, że postępowanie karne (lub w sprawie o wykroczenia) toczy się tylko przeciwko osobie fizycznej.
WYSTĘPKI w ustawie:
Co do występków – informacje ogólne:
- czyn zabroniony zagrożony grzywną powyżej 30 stawek dziennych, karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności przekraczającą miesiąc,
- nie jest karalne przygotowanie do popełnienia przestępstwa, bo art. 16 § 2 kk wprowadza tu uzależnienie od odpowiedniego zapisu ustawy, a w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji takowego brak
- nadto odpowiedzialność ciąży nie tylko na samodzielnie działającym, lecz także na osobach popełniających przestępstwo wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, a więc na współsprawcach, łącznie z tzw. sprawcą kierowniczym
- karalne są także inne formy zjawiskowe przestępstwa, tj. podżeganie i pomocnictwo
- do podżegania i do pomocnictwa, jak i do usiłowania popełnienia czynu, ma zastosowanie instytucja tzw. czynnego żalu,
- obok kary zasadniczej sąd może wymierzyć środki karne.
WYKROCZENIA w ustawie:
Wiadomości ogólne o wykroczeniach (kw):
- odpowiedzialności za wykroczenie podlega ten tylko, kto popełnia czyn społecznie szkodliwy, zabroniony przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia pod groźbą kary aresztu (od 5 do 30 dni), ograniczenia wolności (1 mc), grzywny do 5.000 złotych lub nagany,
- mogą być popełnione jedynie umyślnie,
- nie jest karalne usiłowanie
- podlegają przedawnieniu po upływie 1 roku od popełnienia, a jeżeli w tym czasie wszczęto postępowanie to po upływie 2 lat od popełnienia czynu),
- obok kary zasadniczej sąd może wymierzyć środki karne.
Pojęcie czynu nieuczciwej konkurencji (definicja, najczęściej spotykane czyny nieuczciwej konkur.)
Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta (art. 3 ust.1).
USTAWA z dnia 16 kwietnia 1993 r.o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Czyny nieuczciwej konkurencji:
- wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa,
- fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów albo usług,
- wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług,
- naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa,
- nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy,
- naśladownictwo produktów,
- pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie,
- utrudnianie dostępu do rynku,
- przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną,
- nieuczciwa lub zakazana reklama,
- organizowanie systemu sprzedaży lawinowej
- prowadzenie lub organizowanie działalności w systemie konsorcyjnym.
Aby doszło do popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji, niezbędne jest kumulatywne spełnienie następujących przesłanek: po pierwsze, działanie poddane ocenie musi zostać podjęte w toku działalności gospodarczej; po drugie, czyn ten musi być sprzeczny z prawem lub dobrymi obyczajami i po trzecie, działanie to musi zagrażać lub naruszać interes innego przedsiębiorcy lub klienta.
Czyny nieuczciwej konkurencji stanowią czyny niedozwolone (delikty) w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego. W zakresie unormowanym w ustawie, jej przepisy stanowią lex specialis w stosunku do art. 415 i n. kc. Jeżeli brak zatem podstaw do zastosowania przepisów ustawy (np. gdy czyn sprawcy godzący w interesy przedsiębiorcy nastąpi poza obrotem gospodarczym bądź też gdy chodzi o roszczenia konsumentów), wówczas podstawę wystąpienia z roszczeniem będą stanowiły przepisy kodeksu cywilnego (ewent. innych ustaw).
Krótko o przesłankach:
kto może popełnić czyn nieuczciwej konkurencji:
co do zasady - przedsiębiorca (przesądza o tym wykładnia gramatyczna art. 3, skoro chodzi o wkroczenie w sferę interesów "innego przedsiębiorcy" to czynu może dopuścić się tylko podmiot będący przedsiębiorcą), jednakże w wyjątkowych przypadkach przewidzianych w ustawie może to być również inny podmiot (np. pracownik, vide art. 11,12 i 14 ustawy)
Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest każda osoba (fizyczna, prawna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej), która prowadząc, chociażby ubocznie, działalność zarobkową lub zawodową, uczestniczy w działalności gospodarczej.
sprzeczność z prawem – nie każde naruszenie określonej normy prawnej będzie równocześnie stanowić czyn nieuczciwej konkurencji, a tylko takie, które podjęte zostało w ramach działalności gospodarczej i którego skutkiem będzie naruszenie lub zagrożenie interesu innego przedsiębiorcy lub klienta (i to interesu o charakterze gospodarczym).
Przykład: przekroczenie pewnych norm porządkowych, jak np. obowiązek zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej nie będzie naruszało klauzuli generalnej, jednakże niepłacenie ceł czy podatków, umożliwiające przedsiębiorcy ustalenie niższej ceny – pozwoli już oprzeć zarzut na art. 3 ustawy.
W konkretnej sytuacji powinno się zatem poszukiwać związku pomiędzy naruszeniem normy prawnej, a stosunkami rynkowymi powstałymi w wyniku podjęcia określonych działań, z punktu widzenia reguł, jakie powinny towarzyszyć uczciwej walce konkurencyjnej.
dobre obyczaje – normy moralne i zwyczajowe stosowane w działalności gospodarczej (def. za prof. M. Kępińskim), pojęcie nieostre, o charakterze ocennym. Dotyczy w zasadzie kwestii wartości, jakimi ma się kierować sędzia oceniając określone działania przedsiębiorcy z punktu widzenia reguł uczciwej konkurencji. Warto podkreślić, że nie chodzi tu o przestrzeganie dobrych obyczajów w ogóle, lecz o zachowanie przedsiębiorców w działalności gospodarczej, zorientowane na rzetelne i niezafałszowane współzawodnictwo jakością, ceną i innymi pożądanymi przez klientów cechami oferowanych towarów i usług.
Nienazwanym, aczkolwiek bardzo popularnym czynem nieuczciwej konkurencji jest wykorzystywanie cudzej renomy (zwane też pasożytnictwem). Jest to czyn, wskutek którego przedsiębiorca uzyskuje korzystną sytuację na rynku bez mozolnego budowania własnej reputacji i bez ponoszenia nakładów. W ten sposób uzyskuje nieuzasadnioną przewagę nad konkurentami, a jednocześnie powoduje erozję renomy oryginalnej.
Przykłady: (1) wykorzystanie w reklamie whisky fotografii samochodu marki Rolls-Roys – producent whisky korzystał w ten sposób z renomy, jaką cieszy się wskazana marka samochodu, (2) posługiwanie się przez producenta wody mineralnej Perrier sloganem "szampan wśród wód mineralnych" – producent wody czerpał w ten sposób korzyści z reputacji win musujących produkowanych w Szampanii.
Nie jest przy tym w danej sprawie konieczne, by powodowie (głównie producenci renomowanych marek) ponieśli bezpośrednio jakąkolwiek majątkową czy niemajątkową stratę – wystarczający bowiem do kwalifikowania jako czyn nieuczciwej konkurencji byłby sam fakt korzystania z cudzej renomy.
Linki sponsorowane
KANCELARIA PRAWNA tel. (061) 86-888-48 |
